Czasami patrząc na obraz lub czytając książkę, masz ochotę zapytać autora, jakich substancji użył podczas pisania swojego „arcydzieła”. Ale istnieją prawdziwe arcydzieła sztuki inspirowane halucynacjami. Oto ich lista.
7. Karnawał Arlekinów, Joan Miró
Dla katalońskiej artystki Joana Miró stwierdzenie „artysta musi być głodny” nie było pustym frazesem, ale smutną rzeczywistością. Doświadczając trudności finansowych, często kładł się spać bez kolacji.
"Próbowałem oddać halucynacje wywołane głodem. Przedstawiłem nie to, co widziałem w snach, jak często robili surrealiści, ale to, co powodowało głód: (to jest) forma transu„, powiedział o sobie Miro.
Te głodne halucynacje znajdują odzwierciedlenie w kilku obrazach, w tym w Karnawale Arlekina. Pozorne pomieszanie przypadkowych obiektów jest w istocie owocem starannej kompozycji, o czym świadczą przygotowawcze szkice Miró.
6. Pokój Lustrzany Nieskończoności, Yayoi Kusama
Twórczość tego japońskiego artysty to mieszanka abstrakcyjnego ekspresjonizmu i sztuki konceptualnej, którą cechuje graficzna, kolorowa i nieco futurystyczna obrazowość.
Jednym z najbardziej znanych dzieł Kusamy są lustrzane pokoje (jest ich ponad 20). Każda z tych przestrzeni pozwala widzowi zatracić swoją tożsamość i poczucie siebie w nieskończoności powtarzającego się obrazu. Nie bez powodu przed wejściem widnieją tabliczki ostrzegające, że przebywanie w pomieszczeniu lustrzanym może zaszkodzić osobom cierpiącym na epilepsję lub zaburzenia psychiczne.
Jako dziecko Kusama była ofiarą przemocy fizycznej przez matkę, co doprowadziło do halucynacji i myśli samobójczych. Dostrzegała poruszające się, mnożące i ostatecznie pochłaniające ją wzorce, co Kusama nazwał „samozniszczeniem”. Zaczęła rysować swoje wizje, a kreatywność, jej zdaniem, pomogła jej zapanować nad lękiem i uwolnić się od poważnych zawirowań psychicznych.
„Gdyby nie sztuka, już dawno popełniłbym samobójstwo” artysta uwielbia powtarzać.
Dzieła Kusamy cieszą się dużym zainteresowaniem, a jej obrazy sprzedają się za miliony dolarów. Na przykład praca „Biały nr 28” została sprzedana za 7,1 miliona dolarów.
5. Opowieść wigilijna, Charles Dickens
Angielski pisarz Charles Dickens (1812-1879) doświadczył halucynacji hipnagogicznych – ulotnych doświadczeń percepcyjnych podczas przejścia ze stanu czuwania do snu. Cierpiał także na bezsenność.
Jego bohaterowie doświadczają podobnych schorzeń, w tym bezsenności, halucynacji hipnagogicznych, paraliżu sennego i koszmarów sennych. Jeden z przykładów takich halucynacji można znaleźć w Opowieści wigilijnej, kiedy Ebenezer Scrooge odwiedzają duchy, pozostawiając bohatera niepewnego, czy to sen, czy rzeczywistość.
4. Nudności, Jean-Paul Sartre
W 1935 roku francuski egzystencjalista, filozof, pisarz i dramaturg Jean-Paul Sartre postanowił wyruszyć w szczególną podróż. Namówił swojego przyjaciela, lekarza Daniela Lagache, aby wstrzyknął mu psychodeliczną substancję meskalinę, stosowaną wówczas w leczeniu alkoholizmu i depresji.
W rezultacie Sartre przeżył „bad trip”. Zaczęły go gonić dziwaczne, przerażające skorupiaki, a zwykłe przedmioty zamieniły się w zwierzęta, na przykład zegarek zamienił się w sowę, a parasol w sępa.
Przygoda Sartre'a zakończyła się załamaniem psychicznym. Potem pisarz zdał sobie sprawę, że goniące go kraby symbolizują strach przed samotnością.
W powieści Sartre'a Nudności z 1938 roku jest scena, w której główny bohater śni, że jest uwięziony w ogrodzie pełnym owadów i zwierząt spacerujących po krabach.
3. Podróże Guliwera, Jonathan Swift
W ciągu ostatnich trzech lat życia Swift (1667–1745) doświadczył objawów podobnych do choroby Meniere’a, w tym zmian poznawczych, utraty pamięci, zmian osobowości, zaburzeń językowych i porażenia twarzy.
Niektórzy badacze twórczości Swifta uważają, że giganci mieszkańcy Brobdingnag i mali mieszkańcy Lilliput w powieści są wzorowani na własnych halucynacjach wzrokowych Swifta.
2. Ogród rozkoszy ziemskich, Hieronim Bosch
Każdy, kto widział „Ogród rozkoszy ziemskich”, zapewne zastanawiał się, co oprócz żarliwych przekonań religijnych Hieronima Boscha zainspirowało go do stworzenia takiego obrazu.
Powiedzieć, że twórczość Boscha jest dziwna, to opisać ten tryptyk wyjątkowo łagodnie. Dziwna architektura, częściowo kwiatowa, częściowo kamienna; istoty hybrydowe; nadzy mężczyźni i kobiety wykonujący akty akrobatyczne lub seksualne; ludzie na koniach, wielbłądy, muły, dziki, byki i jednorożce to tylko niektóre z surrealistycznych obrazów znajdujących się w centralnym panelu tryptyku, przedstawiającym sceny z ziemskiego raju przepełnionego pożądaniem. Poprzedzają jeszcze bardziej przerażające przedstawienia piekła w prawym panelu.
Roger Blanch, autor książki Halucynacyjny Hieronymus Bosch: zespół Charlesa Bonneta? pokrótce ocenia możliwość powiązania wyobrażeń Boscha z epizodami zespołu Charlesa Bonneta, znanego również jako „halucynacje przy zdrowych zmysłach”.
Zdaniem Blancha nie bez powodu należy postrzegać prace artysty jako halucynacje przeniesione na płótno.
1. Krzyk, Edvard Munch
Edvard Munch (1863-1944) cierpiał na halucynacje wzrokowe i słuchowe i w 1908 roku trafił do szpitala psychiatrycznego.
Sam Munch tak wyjaśnia genezę swojego słynnego, choć niepokojącego obrazu Krzyk (1893): „Szedłem ulicą z dwoma przyjaciółmi. Potem zaszło słońce. Niebo nagle zrobiło się krwistoczerwone i poczułem coś na kształt melancholii. Zatrzymałam się, opierając się o poręcz, śmiertelnie zmęczona. Chmury kapiącej, bulgoczącej krwi wisiały nad niebiesko-czarnym fiordem i miastem. Moi przyjaciele znowu ruszyli dalej. Stałem tam przerażony, z otwartą raną w klatce piersiowej. Niekończący się krzyk przeszył naturę"
Pozorna halucynacja wzrokowa została twórczo przekształcona przez Muncha w dzieło sztuki. Praca ta trwała 18 miesięcy.
Dodaj komentarz